آرامگــاه کـــوروش کبیـــر
آرامگاه کورش تنها بنایی در پاسارگاد است که توصیف آن در منابع یونانی آمدهاست. از قدیمیترین توصیفهای مربوط به آرامگاه کورش میتوان به توصیف اريستو بالوس، یکی از همراهان اسكندر مقدوني در لشکرکشیاش به قلمرو هخامنشيان نام برد که توسط آريان در کتاب آناباسيس اسكندر بدین شکل ثبت شدهاست: قسمتهای پایینی آرامگاه از سنگهایی تشکیل شده بود که به شکل مربع بریده شده بودند و در کل یک قاعده مستطیلی شکل را تشکیل میدادند. بالای آرامگاه یک اتاق سنگی بود که یک سقف و یک در داشت و به قدری باریک بود که یک مرد کوتاه قد بهسختی میتوانست داخل اتاق شود. در داخل اتاق یک تابوت طلایی وجود داشت که پیکر کورش را در داخل آن قرار داده بودند. یک نیمکت نیز با پایههایی از طلا در کنار تابوت قرار داشت. یک پرده بابلي پوشش آن (احتمالاً نیمکت) بود و کف اتاق نیز با فرش پوشانده شده بود. یک شنل آستیندار و سایر لباسهای بابلی روی آن قرار داشتند. شلوارها و جامههای مادي در اتاق یافت میشد، بعضی تیره و بعضی به رنگهای دیگر بودند. گردنبند، شمشیر، گوشوارههای سنگی با تزیینات طلا و یک میز نیز در اتاق بودند. تابوت کورش بین میز و نیمکت قرار داشت. در محوطه آرامگاه یک ساختمان کوچک برای روحانيون وجود داشت که وظیفه نگهداری آرامگاه کوروش را بر عهده داشتند.